Herkenning
De raaf is duidelijk groter dan de zwarte kraai en de roek. De kop-staartlengte bedraagt 65 centimeter, de spanwijdte is 1,20 meter en een gewicht van 0,69 tot 1,63 kilogram (deze waarden zijn voorgekomen bij metingen). De snavel is ook in verhouding wat zwaarder en licht gekromd. In de vlucht zijn ze te herkennen aan hun naar verhouding wat grotere kopprofiel en de breder uitwaaierende, ruitvormige staart. Ook vliegen ze hoger en met tragere vleugelslag, en zweven geregeld even, waar een kraai meer doelgericht ergens naar toe vliegt. Het geluid is lager dan bij kraaien.

Intelligentie
Raven worden beschouwd als intelligente dieren. Er wordt beweerd dat raven in de natuur wel eens met wolven een pact vormen. Als de raaf een gewond dier ziet dan gaat hij op zoek naar een wolf en trekt diens aandacht. Nadat de wolf klaar is met de prooi kan de raaf aan zijn maal beginnen. Andere vogels kennen dit trucje overigens ook. Er is zelfs bekend dat raven 'gereedschap' gebruiken, door met stokjes voedsel uit holtes te peuteren en met stenen noten te kraken. Ook kan de raaf geluiden uit zijn omgeving imiteren, zoals de menselijke stem. In wetenschappelijk onderzoek is aangetoond dat raven weten wanneer een soortgenoot vanuit zijn positie iets niet kan zien; en dat raven bij het plunderen van een verstopplaats van voedsel extra voorzichtig zijn als de soortgenoot die het voedsel daar verstopt had (de 'eigenaar') in de buurt is, maar niet als een willekeurige andere raaf in de buurt is.

Raven zouden eveneens een vorm van troostend gedrag vertonen: als ze zien dat een familielid verslagen wordt in een gevecht, troosten ze die door lichamelijk contact te zoeken of diens veren schoon te maken. Hierdoor kunnen ze vermoedelijk zelf ook op meer troost rekenen. De verslagen raaf ervaart hierdoor minder stress, maar blijft nog steeds een hoger risico lopen op nieuwe aanvallen van het familielid.

Voedsel
Hij is een typische alleseter maar leeft vooral van knaagdieren, insecten en larven, wormen, jonge vogels, kadavers, mosselen en aangespoelde vissen. Ook plantendelen als bessen en fruit en mest van onder andere wolven staan op het menu.

Voortplanting
Het nest bouwt hij bij voorkeur in een hoge boom en gebruikt dit zelfde nest tientallen jaren lang waarbij het ieder jaar wat wordt uitgebreid. De raaf kan tientallen jaren oud worden, al zal dat in de vrije natuur meestal niet lukken. Van tamme exemplaren in de Tower of London zijn leeftijden van 44 jaar geregistreerd. De raaf is monogaam en blijft zijn hele leven bij zijn partner.